Daha önce hiç cider denediniz mi? “Cider” kelimesi alkollü meyve suyu anlamına gelen eski bir kelimeden gelmektedir. Türkçede bilinen adıyla “elma şarabı” ya da “elma birası”, dünyanın farklı yerlerinde giderek daha popüler hâle gelen fermente bir içecek türüdür. Bira ya da şaraba benzeyen yapısıyla kafa karıştırıcı olsa da cider aslında kendi başına özel bir içecek kategorisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle elma ile üretilmesiyle bilinir ancak armut, vişne, böğürtlen, mango ve hatta nar gibi birçok meyveyle de üretilebilmektedir. Bu yazıda cider’ın bira ve şaraptan farklarına, tarihinden üretim sürecine kadar bilgiler bulacak, ayrıca ciderlı tarif önerileriyle lezzetli bir keşfe çıkacaksınız. Cider’ın kökeni, günümüzden 5000 yıl öncesine, Mezopotamya ve Orta Doğu’daki ilk tarım topluluklarına kadar uzanmaktadır. Elma gibi doğal şeker içeren meyvelerin bilinçsiz fermantasyonuyla ortaya çıkan bu içecek, zaman içinde bilinçli olarak üretilmeye ve tüketilmeye başlanmıştır. Tarihe bakıldığında, Antik Yunan ve Roma döneminde, elma bazlı içkiler hem günlük tüketim hem de dini ritüellerde yer almıştır. Orta Çağ Avrupa’sında, özellikle üzüm üretimine uygun olmayan bölgelerde cider, şarap yerine geçmiştir. Bu durum cider’ı İngiltere, Fransa (Normandiya), İspanya (Asturias) ve İrlanda gibi ülkelerde yaygın bir içecek hâline getirmeyi başarmıştır. Bugün cider; pub’larda, market raflarında ve gurme menülerde geniş yer bulmakta, özellikle glütensiz olması nedeniyle bira alternatifleri arasında tercih edilmektedir. Cider üretimi hem geleneksel hem de endüstriyel yöntemlerle yapılabilir. Temel adımlar aşağıdaki gibidir: 1. Meyve Seçimi Cider yapımında kullanıllan en yaygın meyve elmadır. Bir elma cider’ı yapımında kullanışan elma türleri de farklılık gösterebilir. Asiditesi yüksek elmalar (örneğin Granny Smith) ile tanenli ve şeker oranı dengeli elmalar (örneğin Golden Delicious) birlikte kullanıldığında daha dengeli bir cider elde edilir. 2. Sıkım Elmalar yıkanır, ezilir ve özel pres makineleriyle suyu çıkarılır. Elde edilen taze elma suyu fermantasyona alınmadan önce dinlendirilir. 3. Fermantasyon Doğal ya da eklenen mayalar sayesinde meyve şekerleri alkole dönüşür. Bu işlem yaklaşık 2 hafta ile 2 ay arasında sürebilir. Fermantasyon sıcaklığı, cider’ın lezzet profilini büyük ölçüde etkiler. 4. Olgunlaştırma Fermantasyon sonrası cider dinlendirilerek aromaların oturması sağlanır. Bu süre birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir. 5. Şişeleme ve Karbonizasyon Karbonatlı cider istiyorsanız doğal karbonizasyon (şişede ikinci fermantasyon) veya dışarıdan CO₂ ekleme yapılabilir. Gazsız cider ise direkt olarak şişelenebilir.
Cider, içeriğine ve sunum şekline göre farklı bardaklarda içilebilir. Gazlı ve ferahlatıcı bir cider içiyorsanız, genellikle bira gibi büyük ve kalın cam pint bardaklarında servis edilir. Aroması yoğun olan cider’lar ise şarap kadehlerinde sunulabilir, çünkü geniş kadeh aromaların daha iyi hissedilmesine yardımcı olur. Ancak cider’ı bardaktan ya da şişeden içme seçimi tamamen siz kalmış, ister bir bira bardağında ister şarap kadehine içilsin önemli olan içecekten alacağınız lezzet ve keyiftir.
Türkiye’de cider henüz çok yaygın olmasa da son yıllarda daha fazla ilgi görmeye başlamıştır. İthal ürünlerle farklı tatlara ulaşmak mümkün. Özellikle yaz aylarında soğuk ve hafif bir içki arayanlar için güzel bir alternatiftir. Glütensiz olması da tercih sebeplerinden biridir. Cider, kendine özgü tadıyla tek başına keyifli olduğu kadar, çeşitli kokteyllerde de harika bir baz olarak yer alır. Cider ile Yapılan Kokteyller Cider Mule • 60 ml votka • 120 ml cider • Taze zencefil • Limon suyu • Nane yaprağı Tüm malzemeleri buz dolu bir bardağa koyup karıştırın. Ferah ve baharatlıdır. Cider Sangria • 1 şişe dry cider • 1 portakal (dilimlenmiş) • 1 elma (dilimlenmiş) • 1 çubuk tarçın • 60 ml brandy Tüm malzemeleri büyük bir sürahide karıştırın. 1 saat buzdolabında bekletip buzla servis edin.
Sonuç olarak, cider, ne bira ne de şarap olarak tanımlanabilen, kendine özgü üretim süreci ve özgün tat profiliyle farklı bir içecek deneyimi sunar. Tarihsel süreçte birçok kültürde önemli bir yere sahip olan cider, bugün modern dünyada da hem geleneksel yöntemlerle hem de yenilikçi tariflerle tüketilmeye devam ediyor. Hafif alkollü yapısı, meyvemsi aroması ve çok yönlü kullanımı sayesinde, ister sade olarak ister kokteyllerde, her damak tadına hitap eden ferahlatıcı ve keyifli bir seçenek olarak öne çıkıyor. Cider, sadece bir içki değil, aynı zamanda kültürel zenginliği ve sosyal paylaşımları da beraberinde getiren özel bir içecek kategorisi olarak yer alıyor.